به‌مناسبت انتشار نخستین قسمت از سریال حلقه‌های قدرت
آرام روانشاد – ایران
کارگردان: پیتر جکسون
بازیگران: ایان مَک کِلِن، الیجا وود، ویگو مورتنسن، شان آستین، اورلاندو بلوم، بیلی بوید، لیو تایلر، کیت بلانشت، شان بین، جان دیویس، کریستوفر والتز، میراندا اوتو، هوگو ویوینگ، دامینیک مانهن، اندی سِرکیس، ایان هولم
از نقاشی‌های شکارچیان بر روی دیوار غارها تا مناسک کهن عهد باستان، وقتی که انسان‌های عصر حجر دور آتش جمع می‌شدند تا برای هم قصه بگویند، درحالی‌که هنوز الفبا نبود و با نمایش‌دادن برای یکدیگر قصه تعریف می‌کردند، از دیرباز تا هنوز قوهٔ محرکه‌ای در انسان بوده است که پیشرفت بدون آن ممکن نیست. به‌اعتقاد من هنر و تمدن و حتی پیشرفت‌های صنعتی، همه و همه بدون وجود سرچشمه‌ای عظیم به نام تخیل در ذهن انسان هرگز رخ نمی‌داد و شاید او هرگز به جایگاهی که در این عصر دست یافته، نمی‌رسید. از فرستادن موشک به فضا تا بزرگ‌ترین و کوچک‌ترین اختراعات همه و همه محصول این ویژگی ارزشمند بوده‌اند و رد پایش در تمام اعصار زندگی انسان دیده می‌شود. در سینما نیز ژانر فانتزی محصول همان تخیل است و طی سالیان دراز راه خودش را به‌یاری رمان‌های فانتزی، افسانه و قصه‌های عجیب و غریب هر کشور باز کرده است. فانتزی همان‌گونه که از نامش برمی‌آید، داستانک‌ها و شخصیت‌هایی را روایت می‌کند که عمدتاً با زندگی واقعی تفاوت دارند. در این گونهٔ پرطرفدار سینمایی؛ خیال‌پردازی حرف اصلی را می‌زند.
دنیاها در این‌گونه آثار، خیالی تصویر می‌شوند و استفاده از مواردی همچون وقایع ماورای طبیعت؛ سحر و جادو؛ حس ششم و سفر در مکان و زمان از جمله فرایندهای پیش‌برندهٔ داستان به‌شمار می‌روند. موجودات هیولایی و خیالی نیز بسیار در این ژانر استفاده می‌شوند. در صنعت سینما امروز شاهد آثار بسیار بزرگ علمی–تخیلی و فانتزی هستیم، از فیلم‌های کامیک مارول و دی‌سی تا سریال‌های شبکهٔ خانگی چون بازی تاج و تخت و مرلین.
در ادبیات، آثار بزرگی همچون بیوولف، افسانه‌های ایلیاد، اودیسه، شاهنامه، اُدیپ شهریار و آثار ارزشمند بسیار دیگر در طول تاریخ، جهان‌بینی انسان را به درک فانتزی نزدیک‌تر کرد و امروز در لیست منتخب هر مخاطب حداقل یک اثر از این ژانر قرار دارد. همچنین نویسندگان معاصر بسیاری در یک قرن اخیر آثاری منتشر کرده‌اند که نتیجهٔ تاثیرگذار آن در صنعت سینما کاملاً مشهود است و در سطور بعد یکی از تأثیرگذارترینِ آنان را معرفی می‌کنیم.
دربارهٔ نویسنده
بی‌تردید هر مخاطبی که دنبال‌کنندهٔ ژانر فانتزی باشد، نام جی. آر. آر. تالکین را همچون اسمی مقدس به‌یاد خواهد آورد. جی. آر. آر. تالکین زادهٔ ژانویهٔ ۱۸۹۲ و درگذشتهٔ ۲ سپتامبر ۱۹۷۳، نویسنده، شاعر، فیلسوف و تاریخ‌شناس انگلیسی بود که شهرتش را از رمان‌های ارباب حلقه‌ها و هابیت به‌دست آورد. کتاب سیلماریلیون که مجموعه‌نوشته‌های این نویسنده است و مرجعی برای طرفداران جهان تالکین، همچون کتابی مقدس از خلقت انسان شروع می‌کند و تاریخی سه‌هزارساله را در بر می‌گیرد که بار دیگر قدرت شگفت‌انگیز نویسنده در ساخت جهان خیالی‌اش را به رخ می‌کشد. تمام آنچه مختصر دربارهٔ تالکین گفته شد، او را تبدیل به پدر ژانر فانتزی مدرن در ادبیات جهان کرده است و بسیاری از کسانی که در این ژانر شروع به فعالیت می‌کنند، آثار او را مرجعی برای مطالعه قرار می‌دهند. در این مطلب سینمایی، به‌بهانهٔ نزدیک‌شدن به پخش نخستین قسمت از سریالِ جدید حلقه‌های قدرت تولید‌شده توسط آمازون که به‌نقل از رسانه‌های معتبر پرهزینه‌ترین سریال تاریخ است، به سه‌گانهٔ ارباب حلقه‌ها پرداخته می‌شود تا بتواند پیش‌درآمدی سودمند برای درک بهتر مخاطب نسبت به جهان تالکین باشد.
داستان فیلم
برای کنترل جهان و حفظ اعتدال در آن، حلقه‌هایی ساخته می‌شود و به اربابان نژادهای انسان، اِلف و کوتوله‌ها هدیه می‌شود، اما در خفا سائورون، فرمانروای تاریکی، برای خود حلقه‌ای می‌سازد که بتواند توسط آن بقیه را کنترل کند. نبردی رخ می‌دهد که با اتحاد انسان‌ها و الف‌ها سائورون شکست می‌خورد و حلقه‌اش به دست ایسیلدور پادشاه گاندور می‌رسد. به فرمان لرد اِلراند، پادشاه اِلف‌ها، حلقه باید به کوه نابودی برده می‌شد تا در آنجا از بین برود، اما ایسیلدور در لحظهٔ تصمیم‌گیری دچار طمع می‌شود و حلقه را برای خود نگه می‌دارد. چندی بعد ایسیلدور در حمله‌ای کشته می‌شود و جسدش در رودخانه سقوط می‌کند. حلقه در رودخانه غرق می‌شود و سالیان بعد طی رخدادهایی (که در سه‌گانهٔ هابیت به آن‌ها پرداخته می‌شود)، به دست هابیتی، یک نژاد کوتوله به‌اسم بیلبو بگینز، می‌رسد. بیلبو تا سالیان دراز از آن نگه‌داری می‌کند و در تولد صدویازده‌سالگی خود آن را به برادرزاده‌اش فرودو هدیه می‌دهد. گندالف جادوگر که از دوستان بیلبو است متوجه می‌شود که آن همان حلقهٔ قدرت است. فرودو پس از گذراندن مجموعه‌ای از اتفاقات مرگ‌بار به ریوندل خانهٔ الف‌ها می‌رسد، شورایی برای تصمیم در خصوص نابودی حلقه تشکیل می‌شود و درست در همین نقطه داستان ارباب حلقه‌ها (یاران حلقه) آغاز می‌شود.
دربارهٔ فیلم
سه‌گانهٔ ارباب حلقه‌ها که در فهرست ۲۵۰ فیلم برتر IMDB رتبه‌های ۷ و ۹ و ۱۴ را به خود اختصاص داده است، اثری است که می‌توان به‌عنوان یک فیلم امیدبخش از آن یاد کرد. در تمام طول اثر شاهد فرازونشیب‌هایی هستیم که تک‌تک شخصیت‌هایش با آن دست‌وپنجه نرم می‌کنند؛ از جدایی یاران گرفته تا تجربهٔ نزدیک به مرگ؛ اما چیزی که آن را فیلمی امیدبخش می‌کند، این است که این اثر مخاطب را با سیاه‌ترین و تلخ‌ترین اتفاق‌ها مواجه می‌کند، اما در پس تمام تاریکی‌اش روزنه‌ای از امید را برای مخاطب حفظ می‌کند تا یادآور آن باشد که در تاریک‌ترین لحظات زندگی هم امید می‌تواند نجات‌بخش باشد. پایان‌بندی این سه‌گانه هم تأکیدی بر این نکته است. ارباب حلقه‌ها در مجموع برندهٔ یازده جایزهٔ اسکار در شاخه‌های مختلف شد و تاکنون هیچ فیلم فانتزی‌ای موفق به کسب چنین دستاوردی نشده است. سه‌گانهٔ ارباب حلقه‌ها، هشت سال تمام از عمر پیتر جکسون را به خود مشغول کرده بود. این کارگردان برای متقاعدکردن مدیران استودیوی «نیولاین سینما» برای سرمایه‌گذاری روی این سه‌گانهٔ سینمایی زحمات بسیاری کشید. شرکت‌های فیلم‌سازی هالیوود با اکراه حاضر به سرمایه‌گذاری‌های گزاف روی فیلم‌های فانتزی-حماسی بودند و به‌همین دلیل راضی‌کردن مدیران نیولاین کار دشواری بود که جکسون عاقبت موفق به انجام آن شد. پروژهٔ عظیم سرمایه‌گذاری روی سه‌گانهٔ ارباب حلقه‌ها نوعی ریسک مرگ و زندگی برای شرکت نه‌چندان بزرگ «نیولاین سینما» نیز بود. در صورتی که ارباب حلقه‌ها در گیشه شکست می‌خورد، قطعاً شرکت نیولاین نیز ورشکست می‌شد. اما نهایتاً جکسون ثابت کرد که فانتزی‌های بزرگ سینمایی هنوز هم می‌توانند محبوب عامه باشند و ارباب حلقه‌ها به یکی از به‌یادماندنی‌ترین و بزرگ‌ترین آثار سینمایی طول تاریخ تبدیل شد.
داستان سریال حلقه‌های قدرت که به‌زودی از سرویس پخش فیلم پرایم ویدیوی شرکت آمازون پخش خواهد شد، به وقایع پیش از داستان ارباب حلقه‌ها برمی‌گردد و در آن به چگونگی ساخته‌شدن حلقه‌ها و قدرت‌گیری سائورون پرداخته می‌شود. اولین قسمت این سریال قرار است روز یازده سپتامبر ۲۰۲۲ پخش شود. همچنین برای مخاطبان علاقه‌مند به جهان فانتزی جی. آر. آر. تالکین، مطالعه و دریافت اطلاعات بیشتر از کتاب‌های سیلماریلیون، فرزندان هودر، هابیت و ارباب حلقه‌ها امکان‌پذیر است.
سه‌گانهٔ ارباب حلقه‌ها و همچنین سه‌گانهٔ هابیت در تمامی کتابخانه‌های مترو ونکوور در دسترس است و می‌توانید آن را به‌رایگان امانت بگیرید. همچنین اگر اشتراک سرویس پرایم شرکت آمازون را داشته باشید، می‌توانید این فیلم‌ها را بدون هزینهٔ اضافه در این سرویس تماشا کنید.
آرام روانشاد نویسندهٔ این مطلب، روزنامه‌نگار و مدیر کانال سینمایی اوتوپیاست. کانال سینمایی اوتوپیا به معرفی و نقد آثار برتر سینمای جهان می‌پردازد. همچنین در کنار سینما مطالبی در حوزهٔ فلسفه و ادبیات هم با مخاطب به‌اشتراک می‌گذارد. با پیوستن (Join) به این کانال، به یک نشریهٔ سینمایی، هنری آنلاین در سطح بالا دسترسی پیدا خواهید کرد.
